Çin’de Gerçekleştirilen Test, Otonom Sürüş Sistemlerinin Zayıf Noktalarını Ortaya Koydu

0

BEĞENDİM

Günümüzde otonom sürüş sistemlerine sahip araçlar otomotiv dünyasının en dikkat çeken yeniliklerinden biri hâline geldi. Tesla, BYD, Huawei, Mercedes-Benz ve daha birçok üretici bu alanda milyarlarca dolarlık AR-GE yatırımları yapıyor. Ancak yapılan her yenilik, beraberinde yeni riskleri ve soruları da getiriyor. Çin’de Dongchedi isimli bir şirketin gerçekleştirdiği kapsamlı test ise, otonom sürüş teknolojilerinin neden hâlen insan müdahalesine ihtiyaç duyduğunu somut örneklerle gözler önüne serdi.

Gerçek Yol Koşullarında Dev Simülasyon

Dongchedi, sürücüsüz sürüş sistemlerinin performansını değerlendirmek amacıyla bir otoyolu kapatarak 36 farklı aracı teste tabi tuttu. Testte Tesla, BYD, Xiaomi, Mercedes-Benz, Honda ve Huawei markalarının otonom sürüş destekli modelleri yer aldı. Gerçek yaşam senaryolarından esinlenerek hazırlanan bu testlerde 200’ün üzerinde trafik kazası yaşandı.

Kullanılan Senaryolar Arasında Şunlar Yer Aldı:

Bu zorlu testlerde, sürücüsüz sistemlerin beklenmedik durumlara karşı ne kadar hızlı ve doğru tepkiler verebildiği analiz edildi.

Radarlar Bozuldu, Araçlar Engellerle Çarpıştı

Testlerde bazı modellerin basit senaryolarda bile başarısız olduğu görüldü. Örneğin:

Yazılım Versiyonu ve Donanım Farkı Belirleyici Oldu

Dongchedi testinde dikkat çeken diğer bir detay ise aynı markaya ait farklı modellerin aynı senaryolarda farklı sonuçlar vermesiydi:

Benzer bir durum Tesla’da da yaşandı:

Bu durum, yalnızca marka bazlı değil; model, donanım ve yazılım konfigürasyonlarının da performans üzerinde doğrudan etkili olduğunu gösteriyor.

Tesla, Diğer Markalara Göre Daha Başarılıydı

Test sonuçlarında Tesla, rakip markalara kıyasla daha iyi bir performans ortaya koydu. Model Y ve Model 3, 6 zorlu senaryodan 5’ini başarıyla geçti. Bunun en büyük nedeni, Tesla’nın sektördeki en uzun veri toplama geçmişine sahip olması. 2014’ten bu yana milyonlarca kilometrelik sürüş verisiyle sürekli geliştirilen Tesla’nın yapay zekâ destekli otonom sistemleri, rakiplerine kıyasla daha olgun bir yapıya sahip.

Veri birikimi, otonom sürüş sistemlerinde “karar alma algoritmaları”nın kalitesini doğrudan etkiliyor. Diğer birçok marka bu kadar uzun süreli veri analizine ve sürücü davranış modellemesine henüz sahip değil.

“Beklenmeyen Durumlara” Müdahale Eksikliği

Bu test, otomotiv sektöründe sıkça dile getirilen “otonom sistemler mükemmel değil, sürücü dikkati hâlâ şart” görüşünü doğruluyor. Şu anda piyasadaki hiçbir araç Seviye 5 otonom sürüş (yani tam bağımsız ve insansız sürüş) sunmuyor. Genellikle Seviye 2 veya 3 otonomiye sahip olan araçlarda sistem, sürücünün tetikte olmasını ve gerektiğinde müdahale etmesini bekliyor.

Gerçek yol koşullarında bir aracın yalnızca sensörlere ve kameraya dayalı kararlar vermesi, her zaman yeterli olmayabiliyor. Özellikle beklenmedik engeller (hayvan, araç arızası, hava koşulları gibi) hâlâ insan reflekslerine kıyasla düşük başarı oranlarına sahip.

“Direksiyonu Bırakmayın, Sistemlere Körü Körüne Güvenmeyin”

Eğer aracınızda otonom sürüş destek sistemleri varsa, bu sistemleri yalnızca yardımcı unsurlar olarak değerlendirmelisiniz. Test sonuçları, otomatik sürüşe tamamen güvenmenin ciddi riskler barındırdığını açıkça gösteriyor. Özellikle şehir içi trafikte ve gece sürüşlerinde manuel kontrol gerektiren durumlarla karşılaşmak çok olası.

Otonom Sürüş Geleceğin Teknolojisi, Ancak Şimdilik Deneysel Aşamada

Çin’deki Dongchedi testleri, otomotiv sektörüne önemli veriler sağladı ve hem üreticilerin hem tüketicilerin bu sistemlere yaklaşımını şekillendirecek nitelikte. Otonom sürüş sistemleri geleceğin ulaşım vizyonunu oluşturuyor; ancak mevcut sistemler, henüz tam bağımsızlıktan oldukça uzak.

Üreticiler açısından bu testler; sistemlerini geliştirme, yazılım optimizasyonu yapma ve kullanıcı güvenliğini önceliklendirme fırsatları sunuyor. Tüketiciler açısından ise daha bilinçli kullanım ve sistemlerin sınırlarının farkında olmak artık her zamankinden daha önemli.

Otonom sürüş teknolojilerinin gelişimi, farklı seviyelerde sınıflandırılır. Bu seviyeler, sürücünün sistem üzerindeki kontrol sorumluluğunu ne ölçüde devrettiğini ve aracın çevresel koşullara ne kadar bağımsız tepki verebildiğini tanımlar. SAE tarafından belirlenen bu 6 seviyeli ölçek (0–5 arası), otomotiv endüstrisi ve tüketiciler için yol gösterici niteliğindedir.

Seviye 0 – Yardımcı Sistem Yok (Tam Manuel Sürüş)

Günümüzde birçok eski model araç bu seviyededir.

Seviye 1 – Sürücü Destekli Sistemler

Birçok modern otomobil Seviye 1 destek sistemlerine sahiptir.

Seviye 2 – Kısmi Otonomi (Hands-on Driving)

Bugün piyasada aktif olarak satılan birçok gelişmiş araç Seviye 2 otonomiye sahiptir.

Seviye 3 – Koşullu Otonomi (Eyes-off Driving)

Seviye 3 sistemlerin yasal altyapısı birçok ülkede henüz gelişme aşamasındadır.

Seviye 4 – Yüksek Otonomi (Driverless in Geofenced Areas)

Robotaksi sistemleri bu seviyede yer alır, ancak genel yolda sınırlıdır.

Seviye 5 – Tam Otonomi (Anywhere, Anytime, No Human Needed)

Seviye 5, tamamen sürücüsüz geleceğin hedef noktasıdır; ancak teknolojik, etik ve yasal engeller nedeniyle henüz hayata geçirilmemiştir.

SAE Otonomi Seviyeleri

Seviye Direksiyon Kontrolü Hız Kontrolü Sürücü Takibi Tam Otonomi Durum
L0 Sürücü Sürücü Gerekli ❌ Geleneksel
L1 Sistem (ya hız ya yön) Sürücü/Sistem Gerekli ❌ Destekli
L2 Sistem Sistem Gerekli ❌ Kısmi Otonomi
L3 Sistem Sistem Kısıtlı ❌ Koşullu Otonomi
L4 Sistem Sistem Gerekmez ✔️ (sınırlı) Yüksek Otonomi
L5 Sistem Sistem Gerekmez ✔️ (her yerde) Tam Otonomi

Test videosunu aşağıdan izleyebilirsiniz