Amazon’un otonom mobiliteye yaptığı stratejik yatırımlar arasında en dikkat çeken girişimlerden biri olan Zoox, sürücüsüz taksi konseptiyle ABD’de önemli bir eşiği geçti. Ulusal Karayolu Trafik Güvenliği İdaresi (NHTSA) tarafından verilen muafiyet kararı, direksiyon ve pedal gibi geleneksel sürüş ekipmanlarından tamamen arındırılmış araçların, ABD yollarında tanıtım amaçlı konuşlanmasına yeşil ışık yaktı.
Bu gelişme, yalnızca ABD pazarı için değil, Türkiye gibi yükselen mobilite pazarları için de çarpıcı bir dönüşümün sinyalini veriyor.
Zoox Robotaksi Modelinin Özellikleri
Zoox’un elektrikli ve sürücüsüz taksi modeli, geleneksel otomotiv tasarımını tamamen tersine çeviren bir yapı sunuyor. Direksiyon, gaz ve fren pedalı bulunmayan bu araçlar, tamamen otonom sürüş algoritmaları ve Lidar + radar + kamera birleşiminden oluşan sensör mimarisiyle çalışıyor.
Zoox Robotaksi
| Özellik |
Detay |
| Araç Tipi |
Dört tekerlekli, iki yönlü sürüşe uygun simetrik kapsül |
| Motor |
Tamamen elektrikli, dört tekerden çekişli |
| Batarya |
133 kWh (yaklaşık 16 saatlik sürekli kullanım) |
| Menzil |
~300 km |
| Maksimum Hız |
120 km/s |
| Otonomi Seviyesi |
SAE Level 4 (tam otonom, sürücü müdahalesine gerek yok) |
| Donanım |
4 Lidar, 6 radar, 14 kamera, yapay zeka işlemcileri |
Bu yapı, Zoox’un araçlarını yalnızca bir ulaşım aracı değil, aynı zamanda bir mobil yaşam alanı haline getiriyor. Karşılıklı oturma düzeni, büyük cam yüzeyler ve tamamen dijital arayüz, geleneksel taksilerden oldukça farklı bir deneyim sunuyor.
2025 Otonom Taksi Yarışı
Amazon Zoox’un karşısında yer alan diğer teknoloji devleri ve girişimleriyle teknik karşılaştırma yapmak, pazarın genel yönelimini göstermek açısından kritik.
Otonom Taksi Modelleri Karşılaştırma Tablosu
| Marka / Model |
Otonomi Seviyesi |
Batarya |
Menzil |
Üretim Kapasitesi |
Farklılık |
| Amazon Zoox |
SAE L4 |
133 kWh |
300 km |
10.000/yıl |
Direksiyon ve pedal yok |
| Cruise Origin (GM) |
SAE L4 |
111 kWh |
240 km |
50.000/yıl |
Sıfır sürücü alanı |
| Waymo One |
SAE L4 |
~100 kWh |
250 km |
Belirtilmedi |
Chrysler Pacifica tabanlı |
| Tesla Robotaxi (beklenen) |
SAE L4/5 |
Bilinmiyor |
Bilinmiyor |
Bekleniyor |
Daha çok özel mülkiyete uygun |
Bu tablo, Amazon’un Zoox girişimiyle birlikte direksiyonsuz ve çift yönlü kapsül tipi tasarımı ticarileştirmeye en yakın şirketlerden biri olduğunu gösteriyor.
Global ve Türkiye Pazarı Analizi
ABD ve Global Strateji
Zoox’un test süreçleri halihazırda Foster City, Las Vegas ve San Francisco gibi büyük şehirlerde devam ediyor. Ayrıca Kaliforniya’nın Hayward kentinde açılan özel robotaksi fabrikası, yıllık 10.000 araç üretim kapasitesiyle ABD pazarına yönelik ciddi bir büyüme hedeflendiğini gösteriyor.
Bununla birlikte, NHTSA muafiyeti yalnızca tanıtım faaliyetlerini kapsıyor. Ticari işletme izni için ayrı süreçler yürütülüyor.
Olası Etki ve Gelişim Alanları
Zoox gibi otonom ve sürücüsüz sistemlerin Türkiye pazarına girişi, kısa vadede mümkün görünmese de, aşağıdaki alanlarda etkileri gözlemlenebilir:
-
Yüksek ÖTV ve KDV oranları, araç başı maliyeti artırarak doğrudan ticarileştirmeyi zorlaştırıyor.
-
Ancak, şehir içi ulaşım dönüşüm projeleri (örneğin İstanbul’da İETT’nin elektrikli minibüs dönüşümü) ile entegre test süreçleri başlatılabilir.
-
İstanbul, Ankara ve İzmir gibi metropollerde özel mobilite koridorları oluşturularak, Zoox gibi araçlar sınırlı rotalarda denenebilir.
-
Türkiye’deki yerli üretim odaklı mobilite yatırımları (TOGG, Otokar, Karsan gibi), Zoox’un teknolojik yaklaşımından ilham alabilir.
ABD ve Global Pazarda Beklentiler
NHTSA’nın Zoox’a verdiği muafiyet, yalnızca Zoox için değil, tüm otonom mobilite sektörü için dönüm noktasıdır. Özellikle:
-
ABD’de 2026’ya kadar 50.000’den fazla direksiyonsuz robot taksinin yola çıkması bekleniyor.
-
Avrupa pazarı, güvenlik regülasyonları nedeniyle daha yavaş ilerliyor, ancak 2027 sonrası için ciddi atılımlar öngörülüyor.
-
Çin, Baidu Apollo gibi projelerle 2025’e kadar büyük şehirlerde otonom taksi uygulamalarını yaygınlaştırmayı planlıyor.
Tüketici Beklentileri
ABD’deki son tüketici anketlerine göre:
-
Katılımcıların %42’si tam otonom araçlara binmeyi “rahat” bulduğunu belirtirken,
-
%28’i “sadece kısa mesafelerde” kullanabileceğini söylüyor.
Bu da gösteriyor ki, güvenlik ve deneyim üzerine kurulacak iletişim stratejileri, tüketici benimsemesinde belirleyici olacak.
Zoox’un NHTSA’dan aldığı onay, Amazon’un yalnızca e-ticaret değil, geleceğin ulaşım teknolojileri üzerinde de güçlü bir oyun kurucu olduğunu açıkça ortaya koyuyor. Türkiye gibi gelişmekte olan pazarlarda, bu tür teknolojilerin doğrudan değilse bile dolaylı etkilerinin yüksek olacağı kesin.
Özellikle kamu-özel işbirliğiyle yürütülecek pilot projeler, yerli otonom mobilite girişimleri için değerli bir öğrenme ve adaptasyon fırsatı olabilir.
Sizce Türkiye’de Zoox gibi direksiyonsuz kapsüller ne zaman yollarda olur? Yorumlarınızı ve görüşlerinizi paylaşın!
News
