· “GSR 2 güvenlik sistemi, Türkiye’de de uygulamaya giren ve artık yeni araçlarda standart olması gereken bir dizi gelişmiş güvenlik donanımını tanımlayan düzenlemedir. Bu kapsam, özellikle Genel Güvenlik Regülasyonları 2 (GSR II) olarak bilinir.”
· GSR 2, Avrupa Birliği’nin 27 Kasım 2019 tarihli yönetmeliği (2019/2144 sayılı) temel alınarak oluşturulan “Genel Güvenlik Yönetmeliği 2. Aşamasıdır” ve araçlarda belirli güvenlik donanımlarını standart hale getirmeyi amaçlar. Türkiye bu düzenlemeyi kabul etmiş olup, bu standartlar yeni sıfır kilometre araçlarda geçerli hale gelmiştir.
· Türkiye’de satılan Çin malı elektrikli otomobil modellerine ait güncel donanım listelerine, özellikle GSR 2 güvenlik sistemleriyle ilgili ayrıntılara ulaşılabilir resmi bir kaynak ne yazık ki yok…
· Siber saldırıya karşı aracın korunması GSR2 kapsamında olması gereken bir güvenlik sistemi … Yine bu markaların broşür ve kataloglarında siber saldırıya karşı koruma sistemine ilişkin açıklama da yer almıyor. Şimdi Türkiye’de satış yapan Çin markalarından BYD, Chery, Jaecoo, MG, Skywell, Leapmotor, DFSK, Hongqi gibi markaların web sitelerindeki teknik tablolarında bu açıklamalara yer vermesi bekleniyor.
Yol güvenliğini artırmak, kazaları azaltmak ve sürücü hatalarını en aza indirmek amacıyla son yıllarda araç güvenlik standartlarında önemli değişiklikler yapıldı. Bu değişiklikler Avrupa Birliği ülkelerinde ve Türkiye’de yasal düzenlemelerle de zorunlu hale getirildi. Kısaca GSR 2 olarak bilinen (General Safety Regulation 2) bu düzenleme ile yeni nesil güvenlik teknolojilerinin araçlarda bulunması zorunlu hale getirilerek hem sürücü hem de yolcular koruma altına alınmıştır. GSR 2 ile araç içindekileri korumayı amaçladığı gibi diğer yol kullanıcılarının güvenliğini sağlamak için de belirlenmiş modern güvenlik standartlarını ifade etmektedir. Bu düzenleme sayesinde, GSR 2 uyumlu araçlarda zorunlu olan güvenlik donanımları, Avrupa’da ve Türkiye’de trafiğe çıkan yeni araçlarda hayat kurtaran etkiler yaratmaktadır.
Ancak birçok konuda olduğu gibi GSR 2 regülasyonu konusunda da çifte standardın olduğu ve bazı Çin menşeli markaların bu sisteme sahip olmamalarına rağmen Türkiye’de yasalara aykırı olarak satış yaptıkları iddia ediliyor. Markaların bu konuda kendi sitelerinde, broşürlerinde ve kataloglarında da bir açıklama olmadığı için bu konu resmi açıklamaya muhtaç bir konu olarak dikkat çekiyor.
Öncelikle GSR2 standardını zorunlu kılan yasal mevzuata yer vermek ve sonrasında da Anayasasında bir hukuk devleti olduğu yazan, ayrıca Anayasa’nın 10. Maddesinde eşitlik ilkesi yer almasına rağmen nasıl bir imtiyaz ile bazı firmaların GSR2 güvenliğine sahip olmayan araçları Türkiye’de satabildiklerini merak konusu…
Türkiye’de GSR2’nin Yasal Dayanağı
Türkiye’de GSR2’nin yasal dayanağı, AB mevzuatıyla uyumlu tip onay düzenlemelerinin ulusal mevzuata aktarılması yoluyla oluşmaktadır. Bu kapsamda, 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu’nun 29. ve devamı maddelerinde araçların teknik şartlara uygun olması zorunluluğu belirtilmiş, araçların teknik şartlarını belirleme yetkisi Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı’na verilmiştir.
Bakanlık da 19 Nisan 2020 tarih ve 31104 sayılı Resmi Gazetede ‘Motorlu Araçlar Ve Römorkları İle Bunların Aksam, Sistem Ve Ayrı Teknik Ünitelerinin Tip Onayı Ve Piyasa Gözetimi Ve Denetimi Hakkında Yönetmelik (AB/2018/858)’ adı ile çıkarmış olduğu yönetmeliğin 89. Maddesinde çıkarılan Yönetmeliğin, motorlu araçlar ve römorkları ile bunların aksam, sistem ve ayrı teknik ünitelerinin tip onayı ve piyasa gözetimi ve denetimi hakkındaki (AB)2018/858 sayılı Avrupa Parlamentosu ve Konsey Regülasyonu dikkate alınarak Avrupa Birliği mevzuatına uyum çerçevesinde hazırlandığı belirtilmiştir.
Bu yönetmelikle Türkiye’deki mevzuat AB’nin 2018/858 Çerçeve Tüzüğü ile uyumlu hale getirildiğinden 07 Temmuz 2024 tarihinden itibaren yeni tescil edilecek tüm araçlarda AB’de geçerli güvenlik gereklilikleri (GSR2 dahil) Türkiye’deki araçlarda da zorunlu hale gelmiştir.
Özet olarak ifade etmek gerekirse, Türkiye’de GSR2 doğrudan bir tek metinle değil; AB/2018/858 çerçeve yönetmeliği ve AB/2019/2144 genel güvenlik yönetmeliği ile bunların ek/ikincil düzenlemelerinin ulusal mevzuata aktarılması yoluyla bağlayıcı hale gelmiştir.
Trafikteki elektrikli veya fosil yakıt kullanan tüm binek otomobillerin GSR2 güvenlik donanımlarına sahip olmaları 7 Temmuz 2024 tarihinden itibaren yasal bir zorunluluk olmasına rağmen, nasıl oluyor da bazı markalar bu zorunluluktan istisna tutulabiliyor. Hatta Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı bu mevzuattın yürürlüğünden önce distribütörler tarafından ithal edilmiş ve gümrük işlemleri yapılmış pek çok markanın araçlarında GSR2 regülasyonu olmadığı için bu araçların tescilini yasaklamıştı. Bu yasak bir çok firma için maddi kayba neden olmuş, tescil edilmeyen sıfır araçlar adeta hurdaya çıkarılmıştı. Buna karşın Çin menşeli firmaların Türkiye’ye getirdiği araçlar AB tip onay standartlarına, dolayısıyla GSR2 regülasyonuna sahip olmadığı, buna rağmen yolcu ve trafik güvenliği hiçe sayılarak bu araçların tesciline göz yumulduğu iddiaları henüz yetkililerce yalanlanmadığı için bu konu kamuoyunda tedirginlik oluşturmuştur.
Kamuoyunu tedirgin eden tüm bu konular yetkili makamlarca resmi olarak incelenmeli ve bir ihmal varsa bu giderilerek piyasa gözetimi ve denetimi yasalara uygun olarak yerine getirilmeli…
News
