Yapay zeka teknolojilerindeki önlenemez yükseliş ve bu alanda yaşanan patlama, teknoloji dünyasında beklenmedik bir yan etki yaratarak küresel bir bellek çipi kıtlığına zemin hazırlıyor.

Sektör temsilcileri ve analistler, artan talebin önümüzdeki yıl özellikle tüketici elektroniği ve otomotiv sektörlerini derinden sarsabileceği konusunda ciddi uyarılarda bulunuyor.

Çin’in en büyük sözleşmeli çip üreticisi olan Semiconductor Manufacturing International Corp (SMIC), mevcut durumun vahametini gözler önüne serdi.

Şirketin CEO’su, bellek çipi tedarikinde yaşanacak sıkıntı korkusunun, müşterilerin diğer bileşen siparişlerini bile ertelemelerine neden olduğunu açıkladı.

TEKNOLOJİ DEVLERİ SİPARİŞLERİ ERTELİYOR

SMIC Eş CEO’su Zhao Haijun, gerçekleştirilen kazanç görüşmesinde endişe verici bir tablo çizdi.

Haijun, üreticilerin yeterli bellek çipine ulaşıp ulaşamayacaklarını bilemedikleri için, gelecek yılın ilk çeyreğinde diğer parçalar için büyük siparişler vermekten çekindiklerini belirtti.

Şirketler, kaç adet cep telefonu, araba veya diğer teknolojik ürünleri tam olarak üretebileceklerini öngöremiyor. Bu belirsizlik, üretim zincirinin diğer halkalarındaki siparişlerin de askıya alınmasına veya azaltılmasına yol açıyor.

YÜKSEK KÂR MARJI ÜRETİM ROTALARINI DEĞİŞTİRDİ

Analistler, yaşanan bu tedarik darboğazının temel sebebinin, çip üreticilerinin stratejik önceliklerini değiştirmesi olduğunu vurguluyor.

Üreticiler, tüketici ürünleri yerine yapay zeka hesaplamalarında kullanılan ve çok daha karlı olan gelişmiş bellek çiplerine odaklanmış durumda.

TriOrient Araştırma Başkan Yardımcısı Dan Nystedt, yapay zeka alanındaki gelişmelerin mevcut çip arzının çok büyük bir kısmını tükettiğine dikkat çekti.

Nystedt, 2026 yılındaki genel talebin, bu yıldan çok daha büyük olacağının şimdiden görüldüğünü ifade etti.

Yapay zeka sunucuları, özellikle Nvidia gibi devlerin tasarladığı işlemciler üzerinde çalışıyor ve bu sistemler Yüksek Bant Genişliği Belleği (HBM) adı verilen özel bir teknolojiye ihtiyaç duyuyor.

SK Hynix ve Micron gibi bellek devleri için son derece kazançlı olan bu alan, üretim kapasitelerinin büyük kısmını kendine çekiyor.

“UCUZ ÇİP” KULLANAN SEKTÖRLER RİSK ALTINDA

Yapay zeka sunucu şirketleri, birinci sınıf performans sunan çipler için çok yüksek fiyatlar ödemeye istekli davranıyor.

Bellek tedarikçileri de yüksek kar marjları nedeniyle bu talebi karşılamaya öncelik vererek diğer alanları ikinci plana atıyor.

OTOMOTİVDE KÖTÜ SONUÇLAR DOĞURABİLİR

Dan Nystedt, bu durumun ucuz bellek yongalarına bağımlı olan PC’ler, dizüstü bilgisayarlar, tüketici elektroniği ve otomotiv sektörü için çok kötü sonuçlar doğurabileceğini belirtiyor.

Tüketiciye yönelik standart ürünlerin üretiminde kullanılacak çip bulmak giderek zorlaşabilir.

YATIRIM EKSİKLİĞİ KRİZİ DERİNLEŞTİRİYOR

Sektördeki krizin bir diğer önemli boyutu ise bellek endüstrisinin yakın geçmişte yaşadığı ekonomik dalgalanmalardan kaynaklanıyor.

Bellek sektörü 2023 ve 2024 yıllarının bir bölümünde ciddi düşüşler yaşamış ve bu durum sektöre yapılan yatırımların yetersiz kalmasına yol açmıştı.

Üreticiler şu anda yeni kapasiteler oluşturmak için çalışmalara başlasalar da bu tesislerin faaliyete geçmesi zaman alacak.

Bu gecikme, mevcut arz kısıtlamalarının kısa vadede çözülemeyeceğini ve darboğazın devam edeceğini gösteriyor.

SAMSUNG VE DİĞERLERİNDEN DEV FİYAT ARTIŞLARI

Arz kısıtlamaları karşısında bellek şirketlerinin ürün fiyatlarını sessizce ve ciddi oranlarda artırdığı bildiriliyor.

Reuters’ın raporuna göre teknoloji devi Samsung Electronics, Eylül ayına kıyasla seçili bellek yongalarının fiyatlarını yüzde 60’a varan oranlarda yükseltti.

Counterpoint Research Araştırma Direktörü MS Hwang, bellek fiyatlarının artması ve bulunabilirliğin azalmasıyla birlikte üretim darboğazlarına dair endişelerin tırmandığını belirtti.

Arz sıkıntısı şimdiden düşük segment akıllı telefonları ve set üstü cihazları etkilemeye başlamış durumda.

TÜKETİCİ İÇİN KÖTÜ HABER: CİHAZ FİYATLARI ARTACAK

Çin, düşük maliyetli cihaz üretimine olan yüksek bağımlılığı nedeniyle bu darbeyi daha şiddetli hissederken, uzmanlar sorunun küresel ölçekte olduğunu hatırlatıyor. Tedarik zincirindeki bu kırılmaların nihai faturasını ise tüketicilerin ödemesi bekleniyor.

Teknoloji odaklı pazar istihbarat şirketi TrendForce, bellek sektörünün güçlü bir yukarı yönlü fiyatlandırma döngüsüne girdiğini raporladı.

Bu durumun, markaları perakende fiyatlarını artırmaya zorlayacağı ve akıllı telefon ile dizüstü bilgisayar fiyatlarında artışa neden olacağı öngörülüyor.