0

BEĞENDİM

ABONE OL

News

0

0

BEĞENDİM

Elektrikli araç pazarında küresel satış lideri olan Tesla Model Y, uzun menzilli (Long Range) versiyonlarında ortaya çıkan batarya kapasitesi tartışmasıyla yeniden gündemin merkezine oturdu. Özellikle Çin üretimi LG Energy Solution NMC tabanlı 2170 hücrelerin kullanıldığı batarya paketlerinde beklenenden hızlı iç direnç artışı, kapasite kaybı şüphesi ve bazı modüllerde onarılamaz seviyeye ulaşan arızalar dikkat çekiyor. Bu konu, Türkiye’de satılan 2023–2025 Model Y Long Range araçlarının büyük bölümünün aynı batarya mimarisini taşıması nedeniyle doğrudan yerel kullanıcıları da ilgilendiriyor.

Bu haberde, tartışmayı yüzeysel bir haber formatından çıkarıp; teknik bir mühendislik değerlendirmesi, batarya kimyası odaklı analiz, kullanıcı farkındalığı, Tesla–LG–Panasonic hücre karşılaştırması ve Türkiye pazar risk fotoğrafı perspektifinde ele alıyor.

Bir lityum-iyon hücrenin en önemli sağlık göstergelerinden biri iç direnç (Internal Resistance – IR) değeridir. Çünkü:

• İç direnç yükseldikçe hücre daha fazla ısı üretir.

• Isı artışı şarj/disşarj kapasitesini doğrudan düşürür.

• Kapasite düştükçe araç daha düşük menzil sunar.

• Yüksek IR, batarya yönetim sistemi (BMS) tarafından modül arızası olarak işaretlenebilir ve batarya tamamen değişime gidebilir.

Tesla’nın Model Y LR paketlerinde kullanılan LG NMC 2170 hücrelerin başlangıç iç direnci 28 mΩ civarında ölçülürken, Panasonic hücrelerde bu değer ortalama 10 mΩ olarak biliniyor. Dolayısıyla LG hücreler başlangıç seviyesinde bile daha yüksek IR ile çalışıyor ve yaşlanma sürecinde daha fazla hassasiyet gösterebiliyor.

Sorunlu paketlerde tespit edilen bulgular:

• Bazı modüllerde IR değerlerinin kabul edilebilir toleransların çok üzerinde ölçülmesi

• Modül seviyesinde tamir yerine paketin komple değişmesi gerektiği

• IR artışının doğal yaşlanma eğrisinden farklı, hızlanmış bir paten izlediği

• Arızaların en çok soğutma devresi uç noktalarına yakın hücrelerde görünmesi

Bu veriler, potansiyel bir üretim toleransı sorunu ihtimalini masaya getiriyor.

LG Energy Solution’un 2170 formatlı NMC hücreleri, kimyasal olarak yüksek enerji yoğunluğu sağlasa da, Panasonic’in benzer hücrelerine kıyasla daha yüksek iç dirençle çalışıyor. Bunun sebebi:

1. Katot yoğunluğu daha agresif optimize edilmiş.

2. Separatör yapısı daha ince.

3. Kimyasal stabilite aşırı hızlı şarj ve yüksek sıcaklıklarda daha kırılgan.

Bu üç faktör, özellikle ağır kullanım altında IR artışını tetikleyebiliyor.

2021’den beri Tesla, Çin/Şanghay fabrikasında ürettiği Model Y Long Range modellerinde LG 79 kWh batarya paketini kullanıyordu. 2025 itibarıyla 84 kWh’lik güncellenmiş bir LG pakete geçildi.

Her iki paket de aynı hücre mimarisine sahip:

LG 2170 NMC – Nanjing Tesisi Üretimi

Bu nedenle tartışmalar yalnızca eski paketleri değil, yenilerini de kapsıyor.

Bağımsız servislerde açılan bazı arızalı batarya paketlerinde şu bulgular dikkat çekti:

• Modüller arasında IR farkı 3–4 kata çıkmış

• Hücre yüzeyinde eşit olmayan ısınma izleri

• Soğutma plakasına yakın hücrelerde daha agresif bozulma

• BMS’in hata kodlarının çoğunun modül dengeleme sorunları ile ilişkili olduğu

Bu noktalar, kutu içinde mikro boyutta oluşmuş üretim varyansı senaryosunu güçlendiriyor.

Aşağıdaki tablo, Tesla Model Y ve Model 3 ailesinde kullanılan iki ana üreticinin hücrelerini teknik olarak karşılaştırır.

Tablo: Panasonic 2170 vs LG 2170 Hücre Karşılaştırması

Türkiye’de satılan Model Y Long Range araçların büyük çoğunluğu:

Dolayısıyla tartışma Türkiye pazarını doğrudan ilgilendiriyor.

Türkiye’de risk faktörleri:

1. İklim koşulları

   Akdeniz-Ege sıcaklığı LG hücrelerde IR artışını tetikleyebilir.

2. Hızlı şarj (DC) kullanım oranı

   Türkiye’de uzun yol DC istasyon kullanımı yüksek.

3. Şehir içi kısa sürüş döngüleri

   Bataryanın tam ısınmadan yüksek yük altında çalışması IR artışını hızlandırabilir.

4. Şarj alışkanlıkları

   Kullanıcıların önemli kısmı bataryayı 100% kapasiteye yakın kullanıyor. Bu da LG hücrelerde stres yaratabilir.

Ancak şu da önemli:

Türkiye’de şu ana kadar yaygın bir batarya arızası, kapasite kaybı veya toplu değişim vakası kayıtlara geçmedi.

Yani:

• Sorun teorik risk boyutunda

• Yaygın değil

• Tesla’dan resmi bir açıklama yok

• LG’den geri çağırma yok

• Çin pazarında da yaygın şikayet yok

Teknik bulgulara bakıldığında üç olası senaryo öne çıkıyor:

Senaryo 1 — Sınırlı Parti Üretim Toleransı Sorunu (Muhtemel)

Belirli aylara veya belirli modül partilerine ait hücrelerde tolerans dışı sapmalar olabilir.

Gerekçe:

• Arızaların modül bazında kümelenmesi

• Aynı batch numarası taşıyan modüllerde tekrar eden sorunlar

• Global yaygın bir vaka olmaması

Senaryo 2 — Kullanım Koşullarına Bağımlı IR Artışı (Orta ihtimal)

Ağır DC şarj, yüksek sıcaklık, agresif sürüş gibi dış faktörler bazı batarya paketlerini daha hızlı yıpratmış olabilir.

Senaryo 3 — Kimyasal Tasarım Kaynaklı Sistematik Sorun (Düşük ihtimal)

Eğer böyle olsaydı:

• Çin’de binlerce vaka olurdu

• Tesla geri çağırma yapardı

• LG açıklama yapmak zorunda kalırdı

Böyle bir tablo yok.

Tesla’nın batarya konusunda agresif bir garanti politikası bulunuyor:

Long Range Batarya Garantisi

Türkiye’de veriler gösteriyor ki:

• Henüz garanti kapsamına giren IR kaynaklı toplu bir değişim yok

• Servislerde modül bazlı onarım gerçekleştirilmemiş

• BMS yazılımı sürekli optimize ediliyor

Kısacası risk yönetilebilir seviyede.

%100 şarjı günlük kullanımda minimumda tutun.

LG NMC hücreler yüksek voltajda daha hızlı yaşlanıyor.

Sıcak havalarda aracı güneşte bırakmamaya çalışın.

Isı IR artışını tetikleyen en güçlü faktör.

DC hızlı şarjı makul sıklıkta kullanın.

Sürekli DC şarj LG hücrelerde yoğun stres yaratıyor.

BMS kalibrasyonunu periyodik olarak yapın.

%10–90 döngüsü 1–2 ayda bir yapılabilir.

Yazılım güncellemelerini mutlaka yükleyin.

Tesla, IR dengeleme algoritmalarını düzenli olarak iyileştiriyor.

Mevcut verilerin soğukkanlı analizi gösteriyor ki:

• Bu bir küresel kriz değil.

• Bu bir geri çağırma gerektiren durum değil.

• Bu bir LG hücrelerinin sistematik çöküşü değil.

• Ancak belirli üretim partilerinde tolerans dışı bir durum olmuş olabilir.

• Türkiye’de risk var ama sınırlı.

• Tesla’nın BMS algoritması bu tür sapmaları büyük oranda yönetebiliyor.

Türkiye’deki Model Y Long Range kullanıcıları için şu anda yapılması gereken şey, paniğe kapılmak değil, bilinçli kullanım ve düzenli gözlem.