Türkiye otomotiv sektörü, 2025’in ilk 9 ayında hem üretim hem de ihracat tarafında önemli hareketler sergiledi. Otomotiv Sanayii Derneği (OSD) verilerine göre, sektör yılın ocak-eylül döneminde 1.031.527 adet üretim gerçekleştirdi. Bununla birlikte otomobil üretiminde yüzde 3’lük bir düşüş kaydedildi. Bu durum, küresel çip krizleri ve hammadde maliyetleriyle birleşince sektörün yapısal dinamizmini ortaya koyuyor.
Bu analizde üretim, ihracat, pazar verileri ve kapasite kullanım oranlarını teknik olarak inceliyor, farklı araç gruplarını karşılaştırıyor ve Türkiye otomotiv sektörünün gelecek öngörülerine değiniyoruz.
Teknik Üretim Analizi
Toplam Üretim ve Araç Grupları
2025’in 9 aylık döneminde Türkiye’de toplam otomotiv üretimi geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 3 artarak 1.031.527 adede ulaştı. Otomobil üretimi ise yüzde 3 azalarak 637.450 adet seviyesinde gerçekleşti. Traktör üretimi dahil edildiğinde toplam üretim 1.053.250 adede yükseldi.
| Araç Grubu |
Üretim 2024 |
Üretim 2025 |
Yıllık Değişim |
| Otomobil |
657.000 |
637.450 |
-%3 |
| Hafif Ticari Araç |
145.000 |
170.000 |
+%17 |
| Ticari Araç (Genel) |
130.000 |
149.500 |
+%15 |
| Ağır Ticari Araç |
60.000 |
57.600 |
-%4 |
| Traktör |
11.000 |
8.336 |
-%25 |
Analiz:
-
Hafif ticari ve ticari araçlardaki üretim artışı, iç pazar talebi ve ihracat taleplerinin güçlendiğini gösteriyor.
-
Otomobil ve traktör üretimindeki düşüş, özellikle ihracat pazarlarındaki daralma ve yüksek maliyetli üretim süreçlerinden kaynaklanıyor.
Kapasite Kullanım Oranları
Sektör genelinde kapasite kullanım oranı %65 olarak gerçekleşti. Araç grubu bazında dağılım:
| Araç Grubu |
Kapasite Kullanımı |
| Hafif araçlar (otomobil + hafif ticari) |
%66 |
| Kamyon grubu |
%55 |
| Otobüs / Midibüs |
%65 |
| Traktör |
%39 |
Analiz:
-
Hafif araç üretimi kapasiteye yakın çalışıyor; bu, talep artışı ve üretim optimizasyonuna işaret ediyor.
-
Kamyon ve traktör grubunda düşük kapasite kullanımı, yatırım ihtiyacı ve pazar daralmasını gösteriyor.
İhracat Analizi
Adet Bazlı İhracat
-
Toplam otomotiv ihracatı: 769.625 adet (+%6)
-
Otomobil ihracatı: düşüş -%7
-
Ticari araç ihracatı: artış +%28
-
Traktör ihracatı: düşüş -%25
Değer Bazlı İhracat
-
Toplam otomotiv ihracatı: 29,7 milyar $
-
Otomobil ihracatı: 8,4 milyar $, değer bazında %8 artış
-
Ana sanayi ihracatı: %15 artış
-
Tedarik sanayi ihracatı: %7 artış
| Araç Grubu |
Adet (2025) |
Değer ($) |
Yıllık Değişim |
| Otomobil |
400.000 |
8,4 Milyar |
Adet -%7 / Değer +%8 |
| Ticari Araç |
300.000 |
12,3 Milyar |
Adet +%28 |
| Traktör |
8.336 |
1,1 Milyar |
-%25 |
Analiz:
-
Ticari araç ihracatındaki artış, Türkiye’nin özellikle Avrupa ve Orta Doğu pazarı için üretim merkezi olma avantajını kullanmasını sağlıyor.
-
Otomobil ihracatındaki adet düşüşü, segment bazlı fiyatlama ve döviz kurlarından etkileniyor.
Pazar Verileri ve Satış Analizi
2025 Ocak-Eylül döneminde toplam pazar 958.847 adet ile geçen yılın aynı dönemine göre %9 artış gösterdi.
| Araç Grubu |
Pazar 2024 |
Pazar 2025 |
Yıllık Değişim |
| Otomobil |
675.000 |
742.687 |
+%10 |
| Ticari Araç |
210.000 |
218.160 |
+%4 |
| Hafif Ticari Araç |
110.000 |
116.600 |
+%6 |
| Ağır Ticari Araç |
40.000 |
37.200 |
-%7 |
Yerli Araç Payı:
-
Otomobil: %29
-
Hafif Ticari Araç: %21
Analiz:
-
Otomobil pazarında gözlenen %10’luk artış, yerli ve ithal araç talebinin dengeli büyümesinden kaynaklanıyor.
-
Ağır ticari araçlardaki gerileme, lojistik yatırımlarındaki değişikliklerle paralel.
Teknik Karşılaştırma ve Segment Analizi
| Özellik / Segment |
Otomobil |
Hafif Ticari Araç |
Ağır Ticari Araç |
Traktör |
| Ortalama Motor Gücü |
1.4-2.0 L |
1.6-2.5 L |
6.7-12 L |
2.0-4.5 L |
| Ortalama Yakıt Tüketimi |
5,5-8,5 L/100 km |
6-10 L/100 km |
25-35 L/100 km |
8-12 L/100 km |
| Maksimum Taşıma Kapasitesi |
500-700 kg |
1.000-1.500 kg |
10-20 ton |
3-5 ton |
| Kapasite Kullanımı |
%66 |
%66 |
%55 |
%39 |
| Ortalama İhracat Payı |
%45 |
%40 |
%15 |
%2 |
Analiz:
-
Hafif ticari araçlar, hem kapasite hem ihracat açısından sektörün lokomotifi konumunda.
-
Ağır ticari araçlar kapasite kullanımında düşük, bu da sektörde stratejik yatırım fırsatları yaratıyor.
Gelecek Öngörüleri
-
Elektrikli ve Hibrit Araçlar: Türkiye’nin ihracat ve üretim stratejilerinde elektrikli ve hibrit araç payı giderek artacak. Özellikle hafif ticari araç segmentinde bu dönüşüm hızlı ilerliyor.
-
Yerli Üretim ve ÖTV Düzenlemeleri: Yerli üretim payının artırılması ve teşvikler, otomobil ve hafif ticari araç pazarını daha da büyütecek.
-
Kapasite Artırımı: Kamyon ve traktör gruplarında kapasite kullanımını yükseltmeye yönelik yatırımlar planlanıyor.
2025’in ilk 9 ayında Türkiye otomotiv sanayisi, toplam üretim, ihracat ve pazar verileriyle güçlü bir performans sergiledi. Özellikle ticari araç segmenti, hem üretim hem ihracat açısından lokomotif rolünü sürdürdü. Otomobil ve traktör gruplarında yaşanan daralma, döviz ve maliyet etkileriyle açıklanabilir. Önümüzdeki dönemde elektrikli araç yatırımları, kapasite artırımı ve yerli üretim teşvikleri sektörün büyümesini destekleyecektir.
Türkiye otomotiv sektörü, küresel pazarlarda rekabet gücünü koruyarak, inovasyon ve üretim verimliliği ile 2025’in kalan aylarında da büyüme trendini sürdürmeye aday.
News
